به گزارش خبرنگار مهر، دومین کلاس از اردوی دوم بانوان دوره هفتم شعر جوان انقلاب (آفتاب‌گردان‌ها) با حضور ایمان طرفه، شاعر و مترجم عرب، با موضوع «پنجره‌ای به شعر جهان عرب» برگزار شد.
او در ابتدای سخنان خود ضمن ابراز خوشحالی از حضور در جمع شاعران آفتابگردان بر اهمیت و تاثیر ادبیات عرب بر ادبیات پارسی تاکید و بیان داشت: امروز این تاثیر بسیار بیشتر از گذشته برای ما روشن شده، با این حال ترجمه‌ها از ادبیات غرب انقدر زیاد است که ادبیات عرب مغفول واقع شده است. این در حالی‌ست که این کشورها مجاور و همسایۀ ما هستند و اثرات متقابلی که بین ادبیات ما و آن‌ها وجود دارد شایان توجه است.
ایمان طرفه دربارۀ پیوند میان ادبیات فارسی و ادبیات عرب نیز گفت: روزگاری فرهنگ جهان عرب با فرهنگ ما ادغام شد و ما زیر یک پرچم بودیم. حتی در طی سال‌ها ادبیات رسمی کشور ما به زبان عربی بود. خوشبختانه در دهه‌های گذشته تعدادی از شاعران به ترجمه آثار ادبای عرب اقدام کرده‌اند و ما مترجمان پیشکسوت و جوانی داریم که به ترجمۀ آثار فارسی به عربی و بالعکس اهتمام می‌ورزند. یا آنکه برخی ادبای عرب آثار عربی را از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده‌اند. اما کمتر می‌بینیم آثار کامل یک ادیب عرب ترجمه شده باشد و این ترجمه‌ها معمولا گزیده‌هایی به ذوق و سلیقۀ مترجمان بوده‌اند.
طرفه دربارۀ شعر دورۀ جاهلیت توضیح داد: اساس تغزل در شعر عربی مربوط به عصر جاهلی‌ست و نزول قرآن کریم به عنوان یک معجزۀ الهی نیز به سبب بی‌بدیل بودن شاعران عرب و لزوم نزول یک معجزۀ کلامی در آن دورۀ خاص بوده است. از بهترین و بارزترین شاعران عصر جاهلیت می‌توان به امرؤ القیس، عنتر بن شداد، فرزدق و... اشاره کرد.
این مترجم ادبیات عرب در خصوص پیشگامان شعر معاصر عرب گفت: امروز شعر معاصر عرب نیز مانند شعر معاصر ایران دچار تغییرات بنیادین شده و در این عرصه کسانی وجود دارند که همانند نیما یوشیج طلایه‌دار شعر نو عربی هستند. نازک الملائکه، بدر شاکر الثیاب و عبدالوهاب البیاتی از این جمله‌اند. بدر شاکر السیاب و نازک الملائکه بیشتر به عنوان نظریه‌پرداز شناخته می‌شوند. از پیشگامان شعر جدید عرب، علاوه بر این نام‌ها می‌توان به کسانی چون نزار قبانی، محمد الماغوط، سعاد الصباح، آدونیس، محمد المفتاح و ... اشاره کرد.
او افزود: برخی نازک الملائکه را از سردمداران شاعران نوگرای عرب می‌دانند در حالی که وی معتقد بود عراق خود سردمدار شعر عربی است.
وی دربارۀ ویژگی‌های شاخص شعر نوی عرب تصریح کرد: «در شعر عرب نیز مانند شعر فارسی شاعران نوگرا با مخالفت‌های بسیار منتقدین و سانسور آثار خود مواجه شدند. از شاخصه‌هایی که در شعر عرب بیش از همه مهم است وسعت خیال و تجدد در مفاهیم و عبارات و تصاویر جدید است. تغییر محتوای شعر معاصر عرب تحت تاثیر پیشامدهای زیادی بوده، مثلا خیلی از شاعران عرب به جهان غرب سفر کردند و این تجربیات در شعرشان منعکس شده است. همچنین وقایعی چون جنگ جهانی و اشغال فلسطین و ... در محتوا و فضای شعر شاعران عرب تاثیر گذاشته است.
ایمان طرفه سپس دربارۀ زندگی و شعر تاثیرگذارترین شاعران عرب سخن و درباره‌ی بدر شاکر الثیاب، شاعر شیعۀ عراقی گفت: این شاعر در بصره به دنیا آمد و در بغداد به تحصیل پرداخت. او بنیانگذار شعر نوی عرب است که به‌سبب فعالیت سیاسی بارها به زندان افتاد. شهرت وی به خاطر نظریه‌پردازی و شکستن قواعد شعر عرب و سوق دادن شعر از فضای رمانتیک به فضای واقع‌گراست. همچنین اشعار او دربارۀ مقاومت شهرت بسیار دارد. از جمله این اشعار، شعری‌ست که تحت عنوان «از آن رو که من غریبم» برای عراق سروده است. با این‌حال این شاعر شعر عاشقانه و در باب مقاومت اجتماعی هم دارد.
این مترجم نازک الملائکه و عبدالوهاب بیاتی را نیز به بانوان شاعر معرفی کرد و افزود: نازک الملائکه زادۀ بغداد است و مادری شاعر و پدری نویسنده داشت. عبدالوهاب بیاتی نیز در عراق به دنیا آمد. ادبیات عرب خواند. او روزنامه‌نگار بود و بارها زندانی شد. نقطه شاخص زندگی او سلب تابعیت‌اش از عراق است. خصوصیت بارز شعر البیاتی علاوه بر داشتن مضامین اجتماعی و عرفانی رابطه و تاثیرپذیری از عارفان ایرانی چون حلاج و خیام و سهروردی است و آگاهان به ادبیات می‌توانند حضور این عارفان در شعر ایشان را مشاهده کند.
این مترجم شعر عرب در پاسخ به سوال یکی از شاعران جوان حاضر در جلسه دربارۀ معایب ترجمۀ شعر گفت: برخی اساسا ترجمه کردن را به دلیل قربانی شدن متن اصلی قبول ندارند. اما این به کار مترجم و مهارت او بستگی دارد.
اردوی بانوان دورۀ هفتم آفتابگردان، تا یکشنبه بیست و یکم بهمن، در شهر تنکابن ادامه دارد.
نظر شما